รีวิว- มงคลชีวิต มงคลที่ 6: อตุตสมุมาปณิธิ จ ความตั้งตนไว้ชอบ

ความตั้งต้นไว้ชอบ เป็นปัจจัยที่จักก่อให้เกิดมงคล ความเจริญที่สำคัญอีกประการหนึ่ง

คน หมายถึง อัตตภาพทั้งสิ้น พร้อมทั้งจิตอันเป็นผู้บังคับการ

อัตตภาพมีหน้าที่เป็นผู้รับอารมณ์ทางประสาททั้ง5 แล้วส่งความรู้สึกเข้าไปทางจิต

ส่วน จิตมีหน้าที่เป็นผู้นึกคิดในอารมณ์นั้นๆ แล้ววินิจฉัยว่าเป็นสุข นั่นเป็นทุกข์ แล้วนำอัตภาพให้รู้สึกตามด้วยนี้ส่วนหนึ่ง อีกส่วนหนึ่ง จิตได้อาศัยเจตสิก(คืออารมณ์อันปรุงจิต) นำให้น้อมคิดไปในอารมณ์ต่างๆ แล้วและบงการให้อวัยวะนั้นๆทำกิริยาวาจาต่างๆไปตามประสงค์ของตน

อัตตภาพเป็นประดุจหุ่น จิตเป็นประดุจคนเชิดชักสายใยให้กระดิกไปอย่างนั้น… จิตจึงเป็นสิ่งสำคัญ

ความตั้งตน คือวามตั้งจิต

ถ้าจิตดี…..บริฐูรณ์ด้วยคุณธรรม จะทำหรือจะพูดก็ล้วนเปนสุจริต นำบุคคลให้ประสบสุข

ถ้าจิตร้าย…. เพราะปล่อยให้กิเลศเข้าครอบงำ จะทำจะพูดก็เป็นทุจริต นำให้ถึงทุกข์

ฉะนั้นบุคคลผู้ปรารถนาความสุขความเจริญให้บังเกิดแก่ตน จึงควรตั้งตน คือ ตั้งจิตไว้ในทางที่ชอบ

ทำอย่างไรจึงจะได้ชื่อว่าตั้งตนไว้ชอบ?

   พึงพิจารณาดูตนของตนเอง เมื่อเห็นว่าคุณธรรมอันใดยังบกพร่อง ก็พึงอบรมให้มีบริบูรณ์ยิ่งขึ้น  เมื่เห็นว่าบาปธรรมอันใดยังมีอยู่ ก็พึงละให้หมดไป ดังนี้ได้ชื่อว่าตั้งตนไว้ชอบประการหนึ่ง

   และอีกประการหนึ่ง ประพฤติตนให้สมแก่ภูมิชั้นของตน ซึ่งเรียกว่า อตตญญตา …. ความเป็นผู้รู้จักตน ว่าเรา โดยชาติ สกุล ยศศักดิ์ สมบัติ บริวาร ความรู้และคุณธรรม เพียงเท่านี้ๆ แล้วประพฤติตนให้สมควรแก่ที่เป็นอยู่อย่างไร ดังนี้ชื่อว่าตั้งตนไว้ชอบ

สรุปได้ก็คือ พึงอบรมคุณธรรมให้มีบริบูรณ์ในตน และรู้จักประมาณตนในที่ทุกสถาน ไม่มีมานะอหังการเพราะเหตูชาติ สกุล ยศศักดิ์ สมบัติ บริวาร ความรู้และคุณธรรมอันมีอยู่ในตน

บุคคลผู้ตั้งต้นไว้ชอบ แม้แต่เดิมจะมีพื้นเพอันด้อยมาก่อน ก็สามารถที่จะยกขึ้นสู่ฐานะอันสูงได้

          เมื่อตนยังไม่มีศีล…..          ก็ให้ตั้งตนอยู่ในศีล

         เมื่อตนยังไม่มีศรัทธา          ก็ให้ตั้งตนอยู่ในศรัทธา

         เมื่อตนยังมีความตระหนี่    ก็ให้ตั้งตนอญุ่ในการบริจาค

ด้วยเหตุการตั้งตนไว้ชอบดังกล่าว องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงตรัสแสดงไว้ในมงคลสูตรอีกประการหนึ่ง

ฉะนั้น ผู้ปรารถนาความเป็นมงคลให้เกิดแก่ตน พึงควรปฏิบัติตามนัยนี้เป็นลำดับไป

การตั้งตน              ไว้ดี                   ศรีสวัสดิ์

กล่าวให้ชัด            เป็นคน             ไม่ทุศีล

หมดตระหนี่          บริจาค               เป็นอาจิณ

ไม่สูญสิ้น               ศรัทธา              พามงคล

ที่มา: มงคลชีวิต , หลักปฏิบัติมงคล 38 ประการของคนดี ของ พระธรรมโกศาจารย์

          ธรรมสภา จัดพิมพ์เผยแพร่

ภาพประกอบ :https://www.facebook.com/pages/Discover-Art-/296896040430960?sk=info&tab=page_info

Categories: ความตั้งตนไว้ชอบ, มงคลชีวิต, มงคลที่ 6: อตุตสมุมาปณิธิ จ ความตั้งตนไว้ชอบ